Neat and petite or big is beautiful?

Harrie Nouwens is onze vaste adviseur voor personeels- en organisatie vraagstukken. Harrie geeft als “Kennisdeler” zijn visie op het actuele onderwerp “Het schaaldilemma”.

Grote concerns en gefuseerde ziekenhuizen kraken. Het MKB wordt geroemd als banenmotor en het economische succes van Duitsland wordt toegeschreven aan de menselijke maat van het familiebedrijf. De ideale schaal bestaat natuurlijk niet, ook niet in de afvalbranche. Toch is het goed om na te denken over wat schaal voor je doet of kan doen.

Als je dichtbij het proces van afvalinzameling of verwerking staat denk je er vaak anders over, maar van een afstandje bekeken gaat het om relatief eenvoudige processen voor een bekende, weinig veranderende, klantengroep. Reden om te streven naar ‘operational excelence’ en minder naar ‘customer intimacy’. Kortom efficiëntie-focus, bijvoorbeeld door schaalvergroting. Met name bij verwerking is investering in (zeer) dure installaties alleen rendabel wanneer er ook voldoende tonnen doorheen gaan. Wanneer je als inzamelaar vijf voertuigen inzet zul je bijvoorbeeld door een reservevoertuig moet borgen dat de inzameling door kan gaan bij uitval van materieel. Wanneer je met 10 voertuigen rijdt hoeven dat niet direct 2 reserves te zijn. Inkoop wordt goedkoper en de overheadkosten worden doorgaans ook lager. Het voeren van een salarisadministratie voor 150 medewerkers kost bijvoorbeeld nauwelijks meer tijd (FTE) dan een administratie voor 50 medewerkers . Het uitzoeken welke arbodienst het beste aanbod doet, kost bij 150 medewerkers even veel tijd als bij 500 medewerkers. Zo zijn ongetwijfeld nog veel meer en wellicht ook betere voorbeelden te geven.

Tegelijk valt er veel te zeggen voor een meer beperkte organisatie-omvang. Zonder organisatorische tussenlagen en een kleiner kader is eenvoudigweg minder overleg nodig. Dat scheelt uren, maar belangrijker nog, het zorgt voor een grotere wendbaarheid. Beslissingen kunnen immers sneller worden genomen. Kleinere bedrijven hebben de neiging om dichter bij hun klanten te staan doordat ze minder met zichzelf en meer met klant bezig (kunnen) zijn. Ze zullen minder snel in oneigenlijke afrekendiscussies terecht komen. Van een klant/opdrachtgever die dichtbij staat weet je precies wat die wil en in welke mate. Dat maakt het bieden van antwoorden een stuk makkelijker.

Daar staat weer tegenover dat bedrijven met een wat grotere schaal zich meer specialisten kunnen veroorloven evenals bijvoorbeeld een serieus budget voor communicatie naar burgers. Gedragsbeïnvloeding wordt steeds belangrijker en opdrachtgevers verwachten ook dat daar op een professionele mannier werk van wordt gemaakt. De verdergaande complexiteit van de samenleving en regelgeving vraagt bovendien om inzet van specialisten. Slim omgaan met afschrijvingen, rente en fiscale zaken vereist meer dan een gemiddelde boekhoudkundige kennis. Meer specifiek voor onze branche is arbo- en milieuzorg. Expliciete aandacht voor veilig, gezond en milieubewust werken vraagt steeds vaker om inzet van specialisten.

Je kunt stellen dat het in deze tijd voor echt kleine bedrijven erg lastig wordt maar dat grote bedrijven zeker ook de voordelen van kleinere bedrijven voor ogen moeten houden. Het bewaken van de balans is misschien wel de essentie van organisatieontwikkeling. Een specialisme op zich.

Over de auteur

Harrie Nouwens is onze vaste adviseur voor P&O en meer. Wil je reageren op dit onderwerp, dan nodigen we je uit in ons Afvalcafé linked-in groep.

---